Қазақстанда екі жыл ішінде жұмыс істейтін зейнеткерлердің саны 45,1%-ға артты, деп хабарлайды Kazpravda.kz «Ranking.kz» сілтемесіне сүйене отырып.
Ұлттық статистика бюросының мәліметтері бойынша, 2024 жылдың қыркүйек айының қорытындысы бойынша, еңбекке қабілетті жастан асқан 298,5 мың қазақстандық экономикада жұмыс істеді — бұл 2022 жылдың сәйкес кезеңімен салыстырғанда 92,7 мың адамға артық.
Осындай қызметкерлердің ең көп саны — 39,9%, яғни 119 мың адам — ауыл шаруашылығында еңбек етті. Жұмыс істейтін зейнеткерлердің бесінші бөлігі саудада, 16,2% — білім беру және денсаулық сақтау салаларында болды.
Статистика көрсеткендей, жұмыс істейтін қарт қазақстандықтардың саны екі жыл ішінде экономикадағы барлық салаларда өсті. Айырмашылық тек динамикада. Мысалы, құрылыс, мемлекеттік басқару, қаржы секторында жұмыс істейтін зейнеткерлер саны 3 есе артса, көлік және логистика, сауда, әлеуметтік салаларда 2 есе көбейді.
Жұмыс істейтін қарт азаматтардың ең көп саны — зейнетке жаңа шыққандар және 65 жасқа толмағандар. Ең аз санат — 85 жастан асқан адамдар.
«Тек ойланыңыз: 2023 жылы 700-ден астам қазақстандық осындай жастық кезеңде жұмыс істеп жүрді. Ал үш жыл бұрын мұндай адамдар Қазақстанда мүлде болмаған. Жұмыс істейтін зейнеткерлердің басым бөлігі жастарға тәжірибе беруге тырысады деген гипотезаны тексеру үшін, олардың қандай жұмыстарда екенін көрейік», – деп ұсынды сарапшылар.
БНС-ның есептері көрсеткендей, 65 жастан асқан жұмыс істейтіндердің 59,1%-ы біліктілігі төмен жұмысшылар болды. Мұндай адамдардың саны елде 69,3 мың адамды құрады. Олардың басым бөлігі фермерлік шаруашылықтарда, яғни малшылар, қойшылар, сауыншылар және т.б. болды. Сонымен қатар, 7,6 мың зейнеткер өз жастарына қарамастан, тазалықшы немесе басқа да қызмет көрсету жұмыстары бойынша еңбек етті. Барлығы екі жыл ішінде осындай жұмысшылардың саны 22 есе артты — 339-дан 7,6 мың адамға дейін. 65 жастан асқан көшедегі саудагерлердің саны 13 есе көбейді — 395-тен 5,2 мың адамға дейін. Біліктілігі төмен қоқыс жинаушылардың саны 79,1%-ға артты, 3,7 мың адамға жетті.
«Екі жыл ішінде елде 65 жастан асқан денсаулық сақтау және білім беру саласындағы мамандар саны күрт азайды. Шын мәнінде, жастар үшін ментор бола алатын және өз интеллектуалды еңбектерін жалғастыра алатын адамдардың саны айтарлықтай азайды. Алайда, кәсіби зейнеткерлердің саны, бизнес пен әкімшілікке жұмысқа кіргендер, едәуір өсті. Мұндай жұмыс істейтін зейнеткерлердің саны еңбек нарығында 8 мыңнан астам адамды құрады», – деп сарапшылар пікір білдірді, сонымен қатар мемлекеттік қызметшілердің 65 жасқа толғаннан кейін жұмысын жалғастыруға да қызығушылық танытқанын атап өтті.
Екі жыл бұрын елде тек 58 жұмыс істейтін жоғары лауазымды басшылар, заң шығарушылар және мемлекеттік қызметшілер болды. 2024 жылдың қыркүйек айының қорытындысы бойынша, олардың саны 423 адамды құрады.
Қазақстанда өмір сүру ұзақтығының артуымен белсенді қартаю индексі (БҚИ) де өсті. Егер 2020 жылы елде белсенді қартаю әлеуеті 29,6%-ға іске асырылса, 2023 жылы бұл көрсеткіш 32,1%-ға жетті. Қарттардың жұмыспен қамту көрсеткіштері, «Тәуелсіз, сау және қауіпсіз өмір» индикаторы бойынша бағалаулар да өсті.
Сонымен қатар, еуропалық елдермен салыстырғанда Қазақстан белсенді қартаю деңгейі бойынша артта қалып отыр. Мысалы, 2023 жылы Швейцарияда БҚИ 45,8%-ды, Нидерландыда — 42,9%-ды, Германияда — 40,7%-ды құрады. ҚР-ның артта қалуы барлық негізгі индикаторлар бойынша байқалады.
«Үй шаруашылықтарын іріктеп тексеру нәтижелері бойынша, Бюро статистикасы 2023 жылы 60 жастан асқан респонденттердің 77,1%-ы өздерін орта тапқа жатқызғанын анықтады. Бұл 2019 жылмен салыстырғанда бірнеше проценттік пунктке артық. Тағы 17% респондент осы жастағы топта өздерінің қамтамасыз етілуі орта деңгейден жоғары екенін атап өтті, ал 3,2% өздерін салыстырмалы түрде бай адамдар ретінде санады. Кедей деп 0,1% респонденттер өзін есептеді», – деп қорытындылады сарапшылар.