Салық өзгерістерін талқылау барысында Мәжілісте депутат Ерлан Стамбеков пандемия кезеңінде енгізілген арнайы салық режимінің соңғы 2-3 жылда жақсы нәтиже көрсеткенін атап өтті.
«НК жобасында B2B сегментінде қолайлы жағдайлардан бас тарту ұсынылуда. Сұрақ: мұндай радикалды шешімнің негізі неде? Неліктен СНР тек B2C сегментінде, жеңілдетілген декларация негізінде қалдырылды? Минфин B2C-ді қалай әкімшілендіреді, сонымен қатар олар заңды тұлғалармен жұмыс істегенде?» – деді мажилисмен, Минфинге жүгініп.
КГД-ның орынбасары Жаныбек Нуржанов, бизнес бизнеспен жұмыс істегенде, олар бірдей жағдайларда болуы тиіс екенін айтты.
«Заңды тұлғалар үшін негізгі принцип – НДС және КПН бойынша бірдей ставкалар. Халыққа қызмет көрсетуге бағытталған бөлшек сауда секторын өзгеріссіз қалдыруды ұсынамыз. Әкімшілендіру мәселесіне қатысты – салық агенттері ретінде БВУ-ды қосу арқылы кассовый әдіске көшу ұсынылуда», – деді Минфиннің өкілі.
Ол мейрамханалар заңды тұлғалармен жұмыс істегенде, заңды тұлғалардың мейрамханаларда тамақтанбайтынын мысалға келтірді.
«Онда адамдар тамақтанады. Ал олардың үшін төлемді заңды тұлғалар жасай алады, бұл екі түрлі нәрсе. Немесе тауарды жеткізетін көтерме саудагер, ол бөлшек салыққа кірмейді, оның айналымы 2 миллиард теңгеден жоғары. Сондықтан бөлшек салықта соңғы тұтынушы жеке тұлға болуы тиіс. Егер бөлшек кәсіпкер заңды тұлғаға қызмет көрсетсе, ол жалпы режимде жұмыс істейтін болса, онда мұндай заңды тұлғада шегерім болмауы тиіс», - деп түсіндірді Нуржанов.
Заңды тұлғалар үшін жеңілдіктерді алып тастауға қолдау білдірген «Teniz Capital Investment Banking» АҚ басқарма төрағасы Галим Хусаинов болды.
«Сауда-саттыққа жатпайтын салаларда салықтық жүктеменің тең болуы маңызды, ал қазір бізде ол дифференцияланған. Даму сол кезде жүреді, егер барлық кәсіпкерлерді үлкен болуға ынталандыратын болса. Қазір оларда кері ынталандыру бар – бөліну. Өсу ынтасы тек барлық сала бойынша салықтық жүктеме бірдей болғанда пайда болады. Бір мейрамхана салық төлесе, екіншісі мүлдем салық төлемейді, және оның өсуге ынтасы жоқ», – деді ол.
Сарапшының пікірінше, жағдайлар кәсіпкерлердің салықтық жеңілдіктер үшін бір-бірімен бәсекелесудің орнына тиімділікті көрсетуі үшін болуы тиіс.
«Ал тиімділік тек теңдік болғанда мүмкін. Ал бізде бұл теңдік жоқ. Сондықтан мен қазіргі ұсыныстарды қолдаймын – тек осылай біз теңдік принципін енгіземіз. Егер біз СНР және НДС бойынша жеңілдік бермесек, бизнес дестимуляцияланады деген пікірмен мен келіспеймін. Себебі НДС – соңғы тұтынушы төлейтін салық», – деді Хусаинов.
Егер B2B НДС қосса, келесі буын бұл НДС-ты шегерімге алады. Осы жағдайда НДС шығын болмайтынын атап өтті.
«Егер бүкіл тізбек бойынша жеңілдіктер болмаса, сатып алушы барлық ставканы төлейді. Осы жағдайда мен B2B бойынша МНЭ-ны қолдаймын. 16% ставкасы негізді, себебі бізде бюджет тапшылығы бар. Мен Экономика министрлігінің жеңілдіктерді қысқарту және шағын бизнес үшін шектерді азайту қажеттілігін қолдаймын», – деді сарапшы.
Еске сала кетейік, 20 ақпанда ҚР Ұлттық экономика министрлігі Мәжіліске Салық кодексінің жобасына өзгерістер пакетін енгізді.
Негізгі өзгерістер мыналарды қамтиды:
- НДС бойынша міндетті тіркеу шегін 20 000 МРП-дан (78,6 млн теңге) 3 800 МРП-ға (15 млн теңге) дейін төмендету;
- НДС ставкаларын 12%-дан 16%-ға көтеру, ал кейбір салалар үшін төмендетілген ставка 10% белгіленеді;
- Арнайы салық режимінің жеңілдетілген декларациясын қолдануды шектеу – ол тек B2C (соңғы тұтынушылар үшін бизнес) сегментіне қолжетімді болады.