Журналист президенттен, атом электр станциясын салуда қандай компанияларға артықшылық берілетінін сұрады.
"Бұл мәселе Владимир Путинмен Астанаға жасаған сапары барысында талқыланды. Консорциумда бас оператор ретінде жобаның тапсырыс берушісі ретінде қазақ жағы ұсынылды. Сонымен қатар, шетелде атом станцияларын салуда жоғары біліктілік пен мол тәжірибесі бар «Росатом» компаниясының мүмкін болатын қатысуы туралы сөз болды.
Сондай-ақ, азаматтық мақсаттағы ядролық объектілерді салуда Қытайдың үлкен жетістіктерін ескере отырып, қытай компаниясымен келіссөздер жүргізілуде. Батыс елдерінен басқа шетелдік корпорациялардың да қызығушылығы бар", – деп бөлісті Тоқаев.
Ол биыл конкурс рәсімдері өткізілетінін, содан кейін үкіметтің соңғы шешім қабылдайтынын еске салды.
"Атом электр станциясы Қазақстанға қажет екеніне сенімдімін. Тіпті, жақын болашақта екінші, мүмкін, үшінші АЭС-ті салуды бастайтынымызды да жоққа шығармаймын. Ядролық өнеркәсіп біздің экономикамыздың дамуына қуатты серпін береді, ол қазірдің өзінде энергетикалық тапшылықты сезініп отыр. Қазақстан дамыған ядролық энергетикасы бар елге айналуы тиіс. Оның болашағы зор", – деп түйіндеді президент.
Мемлекет басшысының қазақстандықтарға арнайы үндеуі ретінде атаған үлкен сұхбатты мұнда оқуға болады.
Қазақстандағы АЭС құрылысы
2019 жылы Алматы облысында қазақстандық АЭС салу жоспарланып жатқаны белгілі болды. Нақтырақ айтқанда, орналасу орны ретінде Үлкен ауылына сілтеме жасалды. 2021 жылдың соңында Энергетика министрі Алмасадам Саткалиев атом электр станциясы дәл осы ауылда орналаса алатынын растады.
2022 жылдың маусымында Энергетика министрлігі Қазақстандағы алғашқы АЭС үшін технологияларын қарастырудан кейін төрт жеткізушінің шорт-листін әзірлегенін хабарлады. Осы ретте Саткалиев, егер қазақстандықтар идеяны қолдамаса, станцияны салмайтынын айтты.
2023 жылдың қараша айында Энергетика министрі, Қазақстанда АЭС салатын компанияны қашан таңдайтынын айтты. Ал желтоқсанда, еліміздегі алғашқы АЭС-ті салуға жоспарланған шамамен соманы жариялады.
Биылғы жылдың маусымында президент Қасым-Жомарт Тоқаев Қазақстанда АЭС салу мәселесін шешу үшін референдум өткізілетінін мәлімдеді.
Дауыспен беру 2023 жылдың 6 қазанында өтті. Қазақстандықтар бір сұраққа жауап беруі тиіс болды: "Сіз Қазақстанда атом электр станциясын салуға келісесіз бе?". Өздерінің пікірін білдіру үшін азаматтар "ия" немесе "жоқ" деген екі жауап нұсқасының бірінің жанында белгі қоюы қажет болды.
ЦИК мәліметтері бойынша, дауыс беру деңгейі 63,87% құрады, яғни 7,8 миллионнан астам қазақстандық дауыс берді. Позитивті шешім үшін дауыс бергендердің саны 71,12% немесе 5 561 937 адамды құрады. Қарсы дауыс берген азаматтардың саны 2 045 271 адам болды.