Павлодар облысының әкімдігі мен Еуропалық қайта құру және даму банкі (ЕБРР) трамвай желісін жаңғырту жобасын қолдау туралы келісім жасасты. Құжатты ЕБРР президенті Одиль Рено-Бассо мен облыс әкімінің бірінші орынбасары Серік Батырғұжинов қол қойды.
Келісім аясында Павлодар трамвай басқармасы ЕБРР-мен 25 жаңа трамвай сатып алу үшін 5 миллиард теңге көлемінде кредиттік келісім жасады. Потенциалды жеткізушілерге қойылатын міндетті талап — экология, қауіпсіздік және энергия үнемдеу бойынша үздік салалық стандарттарға сәйкестік, сондай-ақ вагондардың автономды жүрісін 20 шақырымға дейін қамтамасыз ету.
Облыс орталығында трамвай желісін кеңейту туралы әңгіме көптен бері айтылып келеді, бірақ нақты контурлар Президент Қасым-Жомарт Тоқаевтың 2022 жылы берген тапсырмасының арқасында пайда болды – бұл экологиялық таза қоғамдық көлік түрін дамыту. Павлодарда трамвайлар 1965 жылдан бері үздіксіз жүреді, сол жылы алюминий зауытына апаратын алғашқы 11 шақырымдық желі салынды. Айтпақшы, сол кезде трамвай шаруашылығы осы өнеркәсіптік алыпқа тиесілі болды, ал бірнеше жылдан кейін желінің өсуімен бөлек кәсіпорын ретінде бөлінді.
Трамвай қатынасы тарихи түрде облыс орталығының өндірістік аймақтарын қамту үшін дамыды, және бүгінгі күні Павлодарды қоршаған көптеген өнеркәсіптік кәсіпорындарға тек трамваймен жетуге болады – қалаішілік автобустар мұнда сирек жүреді.
Қаланың трамвай желісі жақсы дамыған – бүгінгі таңда 16 маршрут бойынша 90 км жол төселген. Соңғы рет кеңейту 2021 жылы болды, ол кезде Ломов және Назарбаев көшелерінің қиылысын модернизациялау арқылы және жаңа рельсті бұрылыс салу арқылы екі шалғай аудан осы көлік түрімен байланысты.
Соңғы бірнеше жылда Павлодар трамвай инфрақұрылымын модернизациялауға жүйелі түрде назар аударып келеді – тиісті қызметтер рельстерді дәнекерсіз етіп, кабельдік және контакт желілерін жөндеуде, өтпелерді жаңартуда... Айтпақшы, трамвай жолдары автожолдармен қиылысатын барлық қиылыстарда үнсіз болып қалды.
Өткен жылы павлодарлық трамвайлар шамамен 17 миллион жолаушыны тасымалдады. Күн сайын 80-нен астам вагон жолға шығып, таңғы 5.30-дан түнгі 1.00-ге дейін жүреді. Сондықтан, қала тұрғындарының бұл көлік түрін жақсы көретіні таңқаларлық емес – ең алдымен, тұрақтылығы үшін, және олар Назарбаев даңғылы бойындағы соңғы шеңберден жаңа «Достық» ауданында трамвай жолдарының салынуын асыға күтуде.
«Достық» қаланың оңтүстік бөлігінде орналасқан, көпқабатты тұрғын үйлермен белсенді түрде салынып жатыр, әлеуметтік нысандар да бой көтеруде, сондықтан ол тұрақты және сенімді электрлік қоғамдық көлікке мұқтаж. Келесі жылы мұнда бес шақырым рельс төсеу жоспарланған, жобаның құны 2 миллиард теңге. Сонымен қатар, жаңа ауданға трамвай желілері үшін опорлар орнату және сымдарды тарту жоспарланбайды. Демек, оларға гибридті вагондар қажет болады – олар жолдың бір бөлігін аккумулятор зарядында жүре алады, ал кейін қайтадан контакт желісіне қосылады. Дәл осындай вагондар ЕБРР несиесі есебінен сатып алынады.
Алайда, трамвай паркін жаңарту тек жаңа «саладан» қамтамасыз ету үшін қажет емес. Бүгінгі таңда 111 жұмыс істеп тұрған трамвайдың 81-і өзінің пайдалану мерзімін фактілі түрде аяқтады – тозу деңгейі 73%-дан асады. Трамвай жолаушылар тасымалын одан әрі толыққанды жүзеге асыру үшін 70 жаңа вагон қажет.
Павлодарда тағы бір жобаны қарастырды: жаңа «сала» екіге бөлініп, Шығыс ауданға және Екінші Павлодарға қарай бұрылу – Назарбаев даңғылынан Естай және Малайсары батыр көшелері бойымен. Алайда, жобалаушылар мұнда зерттеу кезеңінде қиындықтарға тап болды – жер астында көптеген коммуникациялар орналастырылған.
Айта кету керек, Павлодар трамвай басқармасы мен ЕБРР бұған дейін де ынтымақтасқан: 2018-2019 жылдары банк қолдауымен және Үкімет гранты есебінен облыс орталығы үшін 20-дан астам заманауи төмен еденді вагон сатып алынған болатын.