Жоғары аудиторлық палата (ЖАП) су шығару саласында бірқатар жүйелі проблемаларды анықтады, деп хабарлайды Kazpravda.kz мемлекеттік органның баспасөз қызметіне сілтеме жасап
Мемлекеттік аудит су шығару саласында көптеген кемшіліктерді, соның ішінде уәкілетті органдардың әрекеттеріндегі келіспеушіліктерді, нормативтік базадағы бос орындарды, сапалы мониторингтің және сенімді жедел деректердің жетіспеушілігін, автоматтандыру мен цифрландыру деңгейінің төмендігін, инвестициялық жобалардың әлсіз әзірленуін және т.б. анықтады.
Коммуналдық қызметтерге төлемнің төмен деңгейі мен жергілікті тарифтердің төмендігі инфрақұрылымды қаржыландырудың жеткіліксіздігіне қауіп төндіреді. Сонымен қатар, ақпарат жинау, өңдеу және жинақтау бойынша біртұтас тәсілдің жоқтығы желілердің ұзындығы, кәріз тазарту станцияларының (КТС) саны, апатты учаскелер және т.б. бойынша деректердің сәйкес келмеуіне алып келеді.
«Республика бойынша 67 қалада КТС-ны жаңа құрылыс, модернизациялау және қайта құру қажет, ал 27 қалада олар мүлдем жоқ. Аймақтар арасында қаражатты бөлуде дисбаланс байқалады. Мысалы, ең үлкен қаржыландыру көлемдері Астана, Түркістан және Алматы облыстарына бағытталған, ал Қарағанды, Павлодар облыстарында және Ұлытау өңірінде инженерлік желілердің тозу дәрежесі жоғары», – делінген баспасөз хабарламасында.
Қазақстан бойынша 27 күрделі су шығару жобаларының сараптамасы тиісті құқықтары жоқ ұйымдармен жүзеге асырылды, бұл заңнамаға қайшы келеді. Түркістан, Қарағанды облыстарында, Шымкентте және Астанада 15 жобаның жүзеге асырылу мерзімдері бұзылды, ал кейбір жобалар бойынша түзетілген жобалық құжаттаманың қайталап сараптамасы жүргізілмеді. Жалпы, 35 су шығару жобасының жүзеге асырылу құны түзету нәтижесінде 70 млрд теңгеге – 109-дан 180 млрд теңгеге дейін өсті.
Сонымен қатар, әрекеттердің келіспеушілігі мен төмен бақылау кейбір объектілердің тұрып қалуына әкеледі. Мысалы, 98% дайындықпен 1,9 млрд теңге тұратын Приозерск қаласындағы тазарту құрылыстарының қайта құру жобасы 2017 жылдан бері тұрып жатыр. Түркістан және Шығыс Қазақстан облыстарында кәріз желілері болмағандықтан 5,6 млрд теңге сомасына 6 пайдалануға берілген тазарту станцияларының жобалары тұрып қалды.
Күн тәртібінде ЖАП төрағасы ЖКХ саласындағы біртұтас ақпараттық жүйені әзірлемей, қаралған мәселелердің өзектілігін сақтай беретінін атап өтті.
«Цифрландырусыз, сенімді ақпарат болмаған жағдайда, сіз шығындарды тиімді жоспарлай алмайсыз. Ел бойынша, аймақтар бойынша және инфрақұрылым түрлері бойынша толық көріністі көру қажет. Ең маңызды мәселелерді бірінші кезекте шешу керек. Сапалы мониторингсіз, сіз, шын мәнінде, қолмен жұмыс істеп жатырсыз: қай аймақ бірінші болып келеді, солай жұмыс істейсіз. Бұл дұрыс емес және тиімді емес», — деді Алихан Смаилов, Индустрия министрлігінің қызметкерлеріне арнап.
Аудит нәтижесінде барлығы: 18,7 млрд теңге көлемінде қаржылық бұзушылықтар; бюджет қаражаты мен активтерінің тиімді емес жоспарлануы – 23,4 млрд теңге; олардың тиімді емес пайдаланылуы – 26,7 млрд теңге анықталды.
Мүмкін болатын жоғалтулар мен өткізіп алған пайда 17,3 млрд теңгені құрады. Мемлекеттік аудиторлар 59 жүйелі кемшілік және 277 процедуралық бұзушылықтарды анықтады.